Paweł Majerski

Biografia

Doktor habilitowany, historyk literatury, krytyk literacki, regionalista. Urodził się 30 grudnia 1968 roku w Będzinie, mieszka w Dąbrowie Górniczej. W latach 1987–1992 studiował filologię polską na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach. Od roku 1999 roku adiunkt w Zakładzie Literatury Współczesnej. W latach 2002–2005 wicedyrektor Instytutu Nauk o Literaturze Polskiej, 2003–2013 kierownik Pracowni Życia Literackiego na Górnym Śląsku i w Zagłębiu Dąbrowskim.

Debiut poetycki na łamach „FA-artu” (1993, nr 1), debiut krytycznoliteracki w „Postscriptum” (1992, nr 3). Studia, szkice, rozprawy historycznoliterackie poświęcone literaturze XX i XXI wieku zamieszcza w uniwersyteckich tomach zbiorowych oraz na łamach pism naukowych (m.in. „Ruch Literacki” i „Przegląd Humanistyczny”). Artykuły i recenzje m.in. w czasopismach: „Nowe Książki”, „Śląsk”, „Opcje”, „FA-art”, „Kwartalnik Artystyczny”, „Autograf”, „Alternativa Nova” [Opawa], „Wiadomości Zagłębia”. Redaktor wielu tomików oraz poetyckich zbiorów, m.in. antologii młodej poezji Śląska i Zagłębia W swoją stronę (Katowice 2000). Współredaktor antologii Zagłębie poetów (Sosnowiec 2002). Z Marianem Kisielem zredagował 10 tomów dokumentujących sesje zagłębiowskie organizowane przez Miejską Bibliotekę Publiczną im. G. Daniłowskiego w Sosnowcu. Recenzent wydawniczy książek naukowych i popularnonaukowych. Redaktor i współredaktor 28 książek dotyczących literatury współczesnej, zagadnień regionalistycznych. Redaktor naukowy słownika biobibliograficznego Pisarze i badacze literatury w Zagłębiu Dąbrowskim (Sosnowiec 2002–2006).

W 2009 roku członek Rady Programowej kwartalnika „Raptularz Kulturalny”, wydawanego przez Miejską Bibliotekę Publiczną im. H. Kołłątaja w Dąbrowie Górniczej. Od 1998 roku członek Stowarzyszenia Pisarzy Polskich, w latach 1999–2002 sekretarz Zarządu Oddziału SPP w Katowicach. Należy do Górnośląskiego Towarzystwa Literackiego. Członek Komisji Historycznoliterackiej Oddziału Polskiej Akademii Nauk w Katowicach, Towarzystwa Literackiego im. Adama Mickiewicza. Od 2006 roku zasiada w Wysokiej Kapitule Zagłębiowskiej Nagrody „Humanitas” (Wyższa Szkoła „Humanitas” w Sosnowcu). Stypendysta Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej (1998).

Pośród odznaczeń: Srebrny Krzyż Zasługi (2005), Odznaka Honorowa „Zasłużony dla Kultury Polskiej” (2005), Srebrna Odznaka „Za zasługi dla Uniwersytetu Śląskiego” (2007).

Próbka tekstu

Bibliografia

Książki:

Jerzy Jankowski. Katowice 1994.

Układy sprawdzeń. W kręgu Nowej Fali. Wybór i oprac. P. Majerski. Katowice 1997.

Anarchia i formuły. Problemy twórczości poetyckiej Anatola Sterna. Katowice 2001.

Odmiany awangardy. Katowice 2001.

Hybrydy. „O młodej poezji” z lat sześćdziesiątych. Katowice 2011.

Studia i szkice (wybór):

Jerzy Jankowski i symbolistyczna autodestrukcja. (O zapomnianym epizodzie wileńskiej poezji). „Ruch Literacki” 1994, z. 1–2 (202–203), s. 81–95.

Poetycka summa Tadeusza Gajcego. Wprowadzenie do lektury wiersza „Schodząc”. W: Liryka polska XX wieku – analizy i interpretacje. Red. W. Wójcik, przy współudziale E. Tutaj. Katowice 1994, s. 39–50.

Brunona Jasieńskiego re-konstruowanie literatury i świata. Przygotowanie do lektury powieści „Palę Paryż”. W: Między Kadenem a Andrzejewskim. W kręgu powieści polskiej XX wieku. Red. W. Wójcik, przy współudziale B. Gutkowskiej. Katowice 1995, s. 20–38.

Bruna Jasieńského re-konstrukce literatury a svĕta. (O románu „Pálim Pařiž”). Tłum. A. Lamers. W: Žánry živé, mrtvé, revitalizované. Red. L. Pavera. Opava 2006, s. 121–137.

Spalone mosty polskiego romantyzmu... (nad „Piłsudskim” Anatola Sterna). W: Mity, stereotypy, konwencje. Prace ofiarowane Włodzimierzowi Wójcikowi. Red. B. Gutkowska, M. Kisiel i E. Tutaj. Katowice 1995, s. 31–42.

Sytuacja futuryzmu polskiego po przełomie październikowym (na marginesie sporu Anatola Sterna z Antonim Słonimskim). W: Przełomy: rok 1956. Studia i szkice o polskiej literaturze współczesnej. Red. W. Wójcik, przy współudziale M. Kisiela. Katowice 1996, s. 55–76.

W koleinach racjonalizmu. (Glosy do utworu „Nasz przyjaciel stół...” Anatola Sterna). „Ruch Literacki” 1998, z. 2 (227), s. 189–204.

„...to świat zwykły nie zaświaty”. Eschatologiczny dialog Anatola Sterna i Tadeusza Różewicza. W: Słowo za słowo. Szkice o twórczości Tadeusza Różewicza. Red. M. Kisiel, W. Wójcik. Katowice 1998, s. 68–89.

Boczny tor awangardowego eksperymentu. (O powieściach Jana Brzękowskiego). „Ruch Literacki” 1999, z. 6 (237), s. 649–662.

Przedruk w: Česká a polská emigrační literatura. Sbornik z mezinárodní vĕdecké konference. Red. L. Martinek, M. Tichý. Opava 2002, s. 180–192.

O języku (w) poezji Anatola Sterna. „Przegląd Humanistyczny” 1999, nr 6, s. 103–124.

Wersja skrócona: „Widzenie rzeczy”. O języku (w) poezji Anatola Sterna. W: Stabilita a labilita žánrů. Red. L. Pavera. Opava 2005, s. 201–223.

Strategia dyletanta. Tekst i konteksty „Kobiet wyśnionych” Anatola Sterna. W: Liryka polska XX wieku. Analizy i interpretacje. Seria 2. Red. W. Wójcik, przy współudziale D. Opackiej-Walasek. Katowice 2000, s. 40–56.

„Odnowa uzębienia naszej świadomości”, czyli neofuturystyczne tendencje w polskim obiegu alternatywnym. W: Nowoczesność. Materiały z X Konferencji Pracowników Naukowych i Studentów (Katowice – kwiecień 1997). Red. M. Tramer, A. Bąk. Katowice 2000, s. 163–170.

W stanie Niepokoju. Tadeusza Różewicza „zawsze fragment. recycling”. W: Światy Tadeusza Różewicza. Materiały konferencji naukowej pod patronatem JM Rektora Uniwersytetu Śląskiego, Katowice, 28 kwietnia 1999 roku. [Red. M. Kisiel, W. Wójcik]. Katowice 2000, s. 125–139.

Przedruk w: Sborník Prací Filozoficko-Přírodovĕdecké Fakulty Slezské Univerzity v Opavĕ. Řada Literárnĕvĕdná. Series Scientiae Litterarum. Red. L. Pavera. Opava 2001, s. 90–102.

Wersja poszerzona: Ślady Różewicza (na przykładzie tomów „zawsze fragment. recycling” i „Matka odchodzi”). W: Polska literatura współczesna. Interpretacje. Red. K. Heska-Kwaśniewicz, B. Zeler. Goleszów 2007, s. 79–94.

Liryczne wędrówki z zagłębiowskim paszportem. W: Zagłębie Dąbrowskie. W poszukiwaniu tożsamości regionalnej. Red. M. Barański. Katowice 2001, s. 327–333.

Górnośląski ruch literacki po roku 1989. W: Śląsk literacki. Materiały V sesji śląskoznawczej Pracowników Naukowych, Studentów i Gości Wydziału Filologicznego Uniwersytetu Śląskiego. Katowice 8–9 listopada 2000. Red. M. Kisiel, B. Morcinek-Cudak, T.M. Głogowski. Katowice 2001, s. 118–133.

Życie literackie Sosnowca. W: Instytucje kultury a środowiska twórcze Sosnowca. Materiały sesji naukowej zorganizowanej przez Miejską Bibliotekę Publiczną w Sosnowcu 8 maja 2001 roku. Red. E. Kosowska. Sosnowiec 2002, s. 109–123.

Konkret – koncept – znaki. Notatki o tekstach wizualnych. W: Godność i styl. Prace dedykowane Włodzimierzowi Wójcikowi. Red. M. Kisiel, przy współudziale P. Majerskiego i Z. Marcinowa. Katowice 2003, s. 298–307.

Wersja zaktualizowana: Czas i archeologia słowa w poetyckim konkrecie. O „Klepsydrze” Stanisława Dróżdża. W: Dialog regionów: Język obrazów. Materiały IV Międzynarodowej Konferencji Literackiej zorganizowanej przez Miejski Ośrodek Kultury w Czerwionce-Leszczynach, 22 listopada 2007. Red. S. Krawczyk, P. Majerski. Czerwionka-Leszczyny 2008, s. 63–80.

„W poezji nie można powracać”. Notatki o wierszach Lecha Piwowara. W: Literackie Zagłębie. Materiały I Sesji Zagłębiowskiej Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Gustawa Daniłowskiego w Sosnowcu oraz Instytutu Nauk o Literaturze Polskiej Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Red. M. Kisiel, P. Majerski. Sosnowiec 2003, s. 79–92.

Urodzeni sosnowiczanie. O bohaterach zagłębiowskiej powieści Edwarda Kudelskiego. W: Biografie z Zagłębia. Materiały II Sesji Zagłębiowskiej. Red. M. Kisiel, P. Majerski. Sosnowiec 2004, s. 91–99.

Młody, idący... O Wacławie Stacherskim (1915–1944). W: Rocznik Sosnowiecki 2004. T. XIII: Pamięć miejsca. Red. M. Kisiel. Sosnowiec 2005, s. 97–109.

Wersja poszerzona w: Śląskie Miscellanea. T. 19. Red. K. Heska-Kwaśniewicz. Katowice 2006, s. 126–134.

Wyobraźnia urealniona? Z notatek o „poezji najnowszej”. W: Spotkanie. Księga jubileuszowa dla Profesora Aleksandra Wilkonia. Red. M. Kita, B. Witosz. Katowice 2005, s. 259–271.

„Miazga zdarzeń”. Tekst i konteksty „Młota” Andrzeja K. Waśkiewicza. W: Liryka polska XX wieku. Analizy i interpretacje. Seria 3. Red. W. Wójcik, J. Kisielowa. Katowice 2005, s. 139–153.

Przedruk: „Integracje” t. XXXI. [red. J. Koperski, A. K. Waśkiewicz]. Warszawa 2006, s. 77–82.

Legenda Zagłębia – reaktywacja? W: O Janie Pierzchale. Materiały III Sesji Zagłębiowskiej. Sosnowiec, 9 grudnia 2004 roku. Red. M. Kisiel, P. Majerski. Sosnowiec 2005, s. 53–62.

„Stamtąd się wywodzimy”. O awangardowych „Hybrydach”. W: Czytanie Dwudziestolecia. Red. E. Hurnik, A. Wypych-Gawrońska. Częstochowa 2005, s. 17–23.

W strumieniu prostych słów. Stereotypowe aktualizacje w liryce Anatola Sterna z lat czterdziestych i pięćdziesiątych. W: Nasz XX wiek. Style, tematy, postawy pisarskie. Red. A. Opacka, M. Kisiel. Katowice 2006, s. 44–64.

Milcząc w skowycie. Wokół „Drzewa ciemności” Stanisława Wygodzkiego. W: Mozaika kultur. Materiały IV Sesji Zagłębiowskiej. Sosnowiec, 1 grudnia 2005. Red. M. Kisiel, P. Majerski. Sosnowiec 2006, s. 85–100.

Druk obietnic Mili Elin. W: Chodec cestami poezie. Drahomír Šajtar. Osiemdesátpĕt. Red. K. Šajtarová, L. Pavera. Ostrava 2007, s. 92–97.

Kosmos wewnętrzny i Historia. O wierszu „Mój pierwszy świat mniejszy od świata beze mnie”  Krzysztofa Gąsiorowskiego. W: Liryka polska XX wieku. Analizy i interpretacje. Seria 4. Red. D. Opacka-Walasek, przy współudziale E. Dutki. Katowice 2007, s. 74–92.

Przedruk: „Autograf” 2007, nr 4 (98), s. 7–11. 

Międzyinstytutowa Pracownia Życia Literackiego na Górnym Śląsku i w Zagłębiu Dąbrowskim – perspektywy i zamierzenia. Komunikat. W: Perspektywy literackich badań śląskoznawczych. Red. K. Heska-Kwaśniewicz, J. Lyszczyna. Katowice 2007, s. 128–132.

„Nie przeżywać życia, lecz przedumierać”. Sytuacje graniczne /w/ poezji Janusza Żernickiego. „Autograf” 2008, nr 1 (101), s. 15–18.

„Testament” i skarga. O „Liście do Pozostałych” Edwarda Stachury. „Autograf” 2008, nr 2–3 (102–103), s. 15–20.

Przedruk w: Řánr – ponorná řeka. Gatunek, rzeka podziemna. Red. L. Pavera. Praha 2009, s. 135–153.

Sen, pamięć i liryczne konwencje. O „Widzeniu” Zbigniewa Jerzyny. „Autograf” 2008, nr 4 (104), s. 21–25.

Wersja poszerzona w: Liryka polska XX wieku. Analizy i interpretacje. Seria 5. Red. D. Opacka-Walasek, przy współudziale P. Majerskiego. Katowice 2010, s. 77–92.

Ruchome granice mitu. Wokół „Świecenia” Wojciecha Kawińskiego. „Autograf” 2010, nr 4 (110), s. 17–21.

Concept album. O „Odwróconym świetle” Tymoteusza Karpowicza. W: Interpretując dalej. 34 najważniejsze książki poetyckie lat 1945–1989. Red. A. Kałuża, A. Świeściak. Kraków 2011, s. 271–283.

Technologia – biologia – rzeczy ostateczne (notatka o kilku rozmowach Stanisława Lema). W: Architektura textu. Sborník k 80. narozeninám Františka Všetičky. Red. L. Pavera, I. Pospíšil. Praha 2012, s. 116–118.

Struktury, modele, konstelacje. Józefa Bujnowskiego systematyka poezji konkretnej. W: Zesłania i powroty. Twórczość Józefa Bujnowskiego. Red. W. Ligęza, J. Pasterska. Rzeszów 2014, s. 43–50.

„Ze strzępów strzępy”. O wierszu „Błądzę” Stanisława Krawczyka. W: Światy poetyckie Stanisława Krawczyka. Red. M. Kisiel, P. Majerski. Katowice 2014, s. 103–109.

Poezja w Sosnowcu i o Sosnowcu. W: Sosnowiec. Historia, kultura, społeczeństwo. Red. A. Barciak, J. T. Jankowski. Sosnowiec 2015.

Mila Elin. Jeszcze raz o stażystce Tadeusza Peipera. W: Czytanie Dwudziestolecia IV. Red. J. Warońska, E. Wróbel. Częstochowa [w druku].